ROESTENDE RISICO’S

Op safari heb je oog voor alles. Omdat het er thuis niet is, of omdat je er bedrijfsblind voor bent geworden. Survivalgids Jan Snijder neemt je mee op Safety Safari en werpt een frisse blik achter poorten en hekken.

Ik was laatst op een renovatieproject waar misschien het antiroestmiddel chroom 6 in de verf zit die al jarenlang het metalen oppervlak bekleedt. Of ik een risico-analyse wilde doen? Lopen omgeving en de restauratieploeg – onaanvaardbaar - risico? Een relevante vraag, leek me in eerste instantie.

Maar in tweede instantie dacht ik: waar komt die onrust rond chroom 6 toch vandaan? Een paar jaar geleden maakte geen mens zich druk om de stof. Bijna niemand had er ooit van gehoord. De laatste tijd is dat anders. Alles en iedereen is erover in rep en roer. Het begon een paar jaar geleden bij Defensie. Daar bleken oud medewerkers ziek te zijn van het werken met chroomhoudende verf. Daarna volgde Tilburg. De gemeente liet ruim achthonderd mensen op een NS-werkplaats werken. Ze zijn daar in contact geweest met chroom 6 en zijn daar mogelijk ziek van geworden, of kunnen daar in de toekomst ziek van worden, zo oordeelde het RIVM.

Hoestende gebouwen
Toen ik net als jonge en onervaren veiligheidskundige en arbeidshygiënist aan de slag was, bleek elk gebouw in Nederland ziek te zijn. En van die zieke gebouwen werden ook hun inwoners ziek. Kantoormensen leden massaal aan het Sick Building Syndrome. Ik heb toen volop klimaatmetingen gedaan om te onderzoeken of en wat er aan de hand was. Meestal bleek het klimaat niet zo ziekmakend. Soms was het te warm, soms te koud. Over het algemeen bleek slechte ventilatie het probleem. Verder viel het allemaal wel mee. Het zieke-gebouwen-risico verdween. Althans, we hoorden er na een paar jaar niks meer over. Zou dat komen doordat alle gebouwen in een mum van tijd gezond gemaakt waren?

Ik had het me nog niet afgevraagd of een nieuwe risicogeest ontsnapte destijds uit de fles: RSI. Als je lang met je wijsvinger op een muis klikte dan ging je hele lijf pijn doen. Hoe kon dat, hoe erg was het, hoe was het te verhelpen en hoe te voorkomen? Jarenlang waren onderzoekers en adviseurs druk bezig dat allemaal uit te zoeken. Een van de resultaten van die onderzoeken was dat RSI CANS ging heten. Maar beide verdwenen ook weer geruisloos. Bijna nooit hoor je er nog wat over. En zo ging dat ook met gezondheidsrisico’s door straling van zendmasten en tonerstof uit kopieermachines.

Wegroesten
Door al die verdwijnende risico’s heen was asbest een blijver. Vanaf het moment dat onderkend werd dat de stof kankerverwekkend was, is het altijd in het nieuws en op de agenda’s gebleven. Tot zeer recent. Onlangs meldden TNO en de Radboud Universiteit dat het verwijderen van asbest minder gevaarlijk is dan altijd werd gedacht. Sterker nog: de gezondheidsrisico’s zouden verwaarloosbaar zijn en het dragen van maanpakken bij sanering onnodig.

Is dit het begin van het verdwijnen van weer een risico? Verdwijnt asbest net als zieke gebouwen, repeterende bewegingen, zendmasten en toner uit de kranten en van de agenda’s? Ik kan het me niet voorstellen, maar wie weet.

En wacht chroom 6 dan over enige tijd hetzelfde lot?
Heeft het dan wel zin dat ik nu metingen en analyses naar die stof doe?
Moet ik niet gewoon een paar jaar wachten tot ook dit risico is verdampt? Of zou het dit keer wegroesten?
Om dat te bepalen lijkt meten, analyseren en dus objectiveren me toch de beste weg.

En dus ga ik maar weer snel aan het werk.

Jan Snijder, survivalgids - veiligheidskundige – arbeidshygiënist